Bakanlar Kurulunun Ankara dışında gerçekleştirdiği ilk ve tek toplantı olarak tarihe geçen 24 Mart 1922’deki toplantısı Sivrihisar’da Zaim Ağa konağında yapılmıştı.
İşgal devletlerinin Anadolu’yu bölmek isteyen ateşkes teklifine ret cevabının verilmesi, Sivrihisar’da yapılan bu toplantıda kararlaştırılmıştır.
Yunan Ordusunun saldırısı ile 10 Temmuz 1921 de başlayan ve 15 gün devam eden Kütahya-Eskişehir Savaşlarında Türk Ordusunun Sakarya Nehrinin Doğusuna kadar geri çekilmesinden sonra; Yunanlılar 13 Temmuz 1921 de Afyon ve 20 Temmuz 1921’de Eskişehir’i de işgal ederek doğuya doğru yürümüş bu bölgeyi ve bu arada 15 Ağustos 1921’de de Sivrihisar’ı işgal etmişlerdi.
Sivrihisar 15 Ağustos 1921’den 20 eylül 1921’e kadar 35 gün Yunan işgalinde kalmış Yunan Ordusunun zulmüne uğramıştı. Coğrafi konumu bakımından bütün köyleri ile birlikte istiklal Savaşı boyunca meydan Savaşlarının ortasında yer almış ve savaşın bütün şiddetini yaşamıştı.
Zaimağa Konağı
Sivrihisar’daki Atatürk ve erkanının konakladığı bu mekan istiklal savaşı tarihimizin manevi bakımdan çok önemi ve değer verilmesi gereken bir yer olmaktadır.
Bakanlar Kurulunun Sivrihisar’da Toplanması
Atatürk 22 Mart 1922’den beri Batı cephesinde denetlemelerde bulunuyordu. Atatürk derhal Ankara’ya haber verip bu minval üzerine kesin karar almak için hazırlık yaptırarak Bakanlar Kurulunu Sivrihisar’a çağırdı. Bakanlar Kurulu; Atatürk ve beraberindeki askeri heyetin misafir kaldığı ve konakladığı Sivrihisar’daki Zaimağa Konağında toplandı ve 24-25 Mart 1922 gecesi çalışmalar yapılarak itilaf Devletlerine cevap olarak verilecek kararlar alındı.
Bu kararlar aslında Yunanlıların Anadolu’dan tamamen atılması için cesaretle ve azimle savaşa devam edileceğinin kesin bir kararı olmuştur, işte bu açıdan Atatürk’ün Konakladığı bu bina İstiklal Savaşı tarihimizin manevi bakımından çok önemli ve değer verilmesi gereken bir yer olmaktadır. Ayrıca Bakanlar Kurulunun Ankara dışında toplandığı ilk ve son yer olarak da istisnai bir konum arz etmektedir.
Sivrihisar’da Ateşkes Önerisiyle ilgili notanın karşılığı olan bu karar verildikten sonra Bakanlar Kurulu Ankara’ya döndü. Başbakanı Fevzi Paşa (Çakmak) olan 18 bakandan oluşan kabinenin 11 bakanı bu toplantıya katılmıştı.
Bakanlar kurulu Sivrihisar’dan ayrıldıktan sonra Atatürk özel olarak davet ettiği Sovyet Rusya Büyükelçisi Averov ve Azerbaycan Büyükelçisi Abilov ile İsmet Paşa’da olduğu halde kritik konuları tartıştılar.
Kahraman ve asil Sivrihisar halkı tüm yokluk ve imkansızlıklara rağmen, Anadolu’da bir ilçe olarak dişinden tırnağından arttırdıkları ile aralarında topladıkları o devrin parası ile 4.000 liraya bir uçak satın alıp kahraman ordumuza armağan etmişlerdi. Hediye edilen Breguet-14 tipi uçak kurtuluş savaşında önemli görevler vermişti. O zaman ordunun bir uçak bölüğü ve toplam 10 adet uçağı vardı. 10 uçaklık filonun bir uçağı hediye edilen bu uçak olduğu düşünülürse, Sivrihisar halkının yaptığı ileri görüşlü fedakarlığının önemi daha iyi anlaşılmaktadır.
Uçak satın alındıktan sonra Sivrihisar üzerinde halkı selamlamak üzere uçuşlar yapmış ve o esnada üzerine Sivrihisar halkına teşekkür içeren kağıtları atmıştı.
Atatürk’ün 22-29 Mart 1922 tarihinde Sivrihisar’da konakladığı, misafirlerini ağırladığı ve Bakanlar Kurulunu topladığı sırada Sivrihisar uçağı da şehrin üzerinde uçuşlar yaparak heyeti ve halkı selamlamıştı.
***
Sivrihisar Eğitim Vakfı Yay. 2010
Yorum Yaz