– TANDIR VE TANDIRIN TARİFİ –
Buradaki tandır sayvanttaki ekmek pişirilen tandır değildir. Bu tandır bir odayı ısıtır, evde soba görevini yapardı. Bilmeyen ve görmeyenlere bu tandırı anlatacağım. 50 santim yüksekliğinde 4 ayaklı ağaçtan yapılmış kare şeklinde, bir masadır. Bu dört köşe masa odanın münasip bir yerine konur. Altına 35 santim çapında 15 santim derinliğinde, yuvarlak tandır veya ateş yuvası yapılır. Bu yuvaya meşe kömürü külü doldurulur. Külün içine de kor haline getirilmiş, meşe kömürü ateşi konur. Üstü külle örtülür. Bu masanın üstüne evde ne varsa, pala, kilim örtülür. En üstede boncuklu seccade veya boncuklu kilim örtülür. Bu âdettir de ondan. Masanın 4 tarafına 4 kişi oturur. Kilimin altından ayaklarını tandıra sokar. Yarı beline kadar girer, sıcakça otururdu. Dışarda her üşüyen gelir tandıra girerdi. Sokulurdu üşümemek için.
Tandırın üstü aynı zamanda yemek masasıdır. Yemekle donatılmış sini tandırın üstüne konulur, yemekler yenirdi. Yemek işi bitince, tandırın üstü çalışma masası olurdu, mektebe giden çocuklar gaz lambası ışığında ders ve ödev yaparlardı. 5 numaralı gaz lambası tandırın üstünde, tam orta yerinde dururdu.
Çocukların ders çalışmaları bitince, tandırın üstüne bu defada, mısır veya buğday kavurgası veya kuru üzüm, leblebi dökülür, kapışa kapışa yenirdi. Kuruyemiş bitince de, Kepen köyünden gelen kelem, havuç ve yer elması getirilir isteyen çocuklar onlardan da yerlerdi. Ben tandırın üstünde gaz lambasında çok ders çalıştım. onunda ayrı bir zevki vardı.
Gece yataklar tandıra bağlı olarak serilir. Dışarısı eksi 20°C de olsa, soğuk hiç hissedilmez sıcacık yatılırdı.
Sivrihisar Örf ve Adetleri Ahmet KILIÇASLAN
